در پست قبل در مورد اگو شهری و متعلقات و لوازم مورد نیاز برای اتصال انشعاب فاضلاب شهری ساختمان به آن و همچنین دتایل اجرایی اتصال فاضلاب به اگو شهری صحبت کردیم. در این پست در ادامه بحث قبلی توضیحات بیشتری در مورد اتصال فاضلاب ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی به اگو شهری خدمت شما عزیزان ارائه میدهیم.
پیش بینی لوله انشعاب فاضلاب ملک
اتصال لوله های انشعاب فاضلاب املاک به خطوط جمع کننده فاضلاب پس از اتمام عملیات اجرایی لوله های جمع کننده فاضلاب حتی با وجود سه راهی های انشعاب فاضلاب شهر یپیش بینی شده بر روی خطوط مستلزم تخریب و برداشت مجدد خاک های ریخته شده روی لوله های جمع کننده فاضلاب شهری و رسیدن به سه راهی های انشعاب فاضلاب نصب شده میباشد که انجام این کار نوعی دوباره کاری بوده و هزینه اجرای کار را بالا میبرد. بنابراین بهتر است که همزمان با اجرای عملیات لوله گذاری خطوط جمع کننده فاضلاب در کوچه ها و خیابان ها همراه نصب سه راهی های انشعاب فاضلاب، لوله های انشعاب فاضلاب املاک را نیز بر روی خطوط جمع کننده فاضلاب پیش بینی نموده و تا قبل از سیفون ملک ادامه داد، باید توجه گردد که اجرای لوله انشعاب فاضلاب ملک از محل سه راهی انشعاب نصب شده بر روی خط جمع کننده فاضلاب تا محل سیفون ملک فقط در صورتی که اطمینان از استفاده از آن وجود داشته باشد امکان پذیر است و هنگام اجرای لوله انشعاب فاضلاب باید الزاماتی که در ادامه گفته میشود مد نظر قرار بگیرد.این مطلب بدان معنی است که در خیابان هایی که عمق لوله جمع کننده اصلی فاضلاب آن بالا بوده (معمولا بیش از ۳ متر) و یا با استفاده از فرمولهایی که در انتهای این مطلب ارائه شده است که برای وصل انشعابات فاضلاب شهری آن اجرای خطوط کمکی الزامی است، نباید سه راهی انشعاب و لوله انشعاب بر روی خطوط جمع کننده فاضلاب ملک نصب گردد. قطر لوله انشعاب فاضلاب ملک متناسب با جمعی سرویس گیرنده از انشعاب بوده و از محل وصل آن به لوله جمع کننده فاضلاب (چه توسط سه راهی انشعاب پیش بینی شده بر روی لوله جمع کننده موجود، نصب سه راهی انشعاب برروی آن و یا با سوراخ کاری لوله توسط مته های مخصوص این کار) شروع گردیده و تا قبل از سیفون واقع در داخل ملک ادامه پیدا کرده و در آنجا تا هنگام وصل انشعاب فاضلاب بوسیله در پوش کاملاً آب بند مسدود گردد. محل دقیق این درپوش باید نسبت به آدم روی پایین دست جریان فاضلاب و محور لوله جمع کننده فاضلاب معلوم گردد. برای هر انشعاب فاضلاب و قبل از وصل انشعاب فاضلاب ملک اعم از مسکونی، تجاری، صنعتی و غیره باید یک پلان جانمایی توسط نصاب انشعاب فاضلاب تهیه گردیده و به تایید نماینده فنی واحد بهره برداری سازمان مسئول رسیده شده باشد.
این پلان جانمایی باید حاوی اطلاعات زیر باشد:
• قطر و محل نصب لوله انشعاب فاضلاب ملک.
• قطر و محل لوله جمع کننده فاضلاب معبر.
• محل اتصال لوله فاضلاب ملک به لوله انشعاب فاضلاب ملک.
• محل اتصال انشعاب فاضلاب ملک به لوله جمع کننده فاضلاب.
• محل نصب دریچه بازدید، چربی گیر، شن گیر هر سازه دیگری در صورت نیاز.
• جهت شیب تراز نقشه پلان جانمایی.
قبل از تصویب این پلان جانمایی به وسیله نماینده فنی واحد بهره برداری سازمان مسئول وصل انشعاب فاضلاب ملک به هیچ وجه مجاز نمی باشد. نصاب موظف است عملیات نصب انشعاب فاضلاب ملک را با هماهنگی کارفرما طوری اجرا کند که هیچ خللی به خطوط جمع کننده فاضلاب و سایر تاسیسات شهری یا روستایی وارد نشده و تمامی تاسیسات موجود در محل در خلال نصب انشعاب فاضلاب در حال سرویس دهی به مشترکین باشند. نصاب باید پیش بینی های لازم برای انحراف و انتقال فاضلاب خط جمع کننده در حال بهره برداری که در حال انشعاب دادن بر روی آن میباشد را در صورت بروز حادثه ای بر روی آن به عمل آورده باشد. انحراف فاضلاب خط جمع کننده فاضلاب در هنگام نصب انشعاب بر روی آن فقط با اجازه کتبی نماینده فنی واحد بهره برداری سازمان مسئول امکان پذیر میگردد. لوله های انشعاب فاضلاب املاک نباید در کناردیوار های باربر ساختمان اجرا شود و در صورت اجبار در اجرا به این روش، باید از دیوارهای باربر حداقل یک متر فاصله داشته باشد. در صورت امکان، لوله انشعاب فاضلاب ملک باید حداقل ۳ متر فاصله افقی از لوله انشعاب آب ملک داشته باشد. چنانچه لوله انشعاب آب از نظر ارتفاعی حداقل ۳۰ سانتیمتر بالاتر از لوله انشعاب فاضلاب باشد، این فاصله افقی میتواند کمتر باشد. اتصال لوله انشعاب فاضلاب ملک به آدمرو فقط با اجازه نماینده فنی واحد بهره برداری سازمان مسئول و به طوری که تاج لوله انشعاب به موازات (هم تراز) تاج لوله اصلی ورودی به آدمرو باشد امکان پذیر میباشد. جزئیات نصب انشعاب فاضلاب ملک به آدمرو همانند وصل انشعابات ریزشی در آدمروهای ریزشی است، با این تفاوت که محل ورود انشعاب فاضلاب ملک به آدمرو باید بالاتر از لوله اصلی ورودی به آن باشد.
جنس، مشخصات فنی ونحوه اجرا و اتصال لوله انشعاب فاضلاب شهری از محل سیفون ملک تا سه راهی انشعاب
جنس و مشخصات فنی لوله انشعاب فاضلاب
جنس لوله های انشعاب فاضلاب حتی الامکان باید با جنس سه راهی انشعاب فاضلاب شهری روی خط جمع کننده و سیفون فاضلاب ملک یکسان بوده و برای اتصال کاملاً آب بند آنها به یکدیگر از واشر لاستیکی استفاده گردد. چنانچه به هر دلیل امکان استفاده لوله انشعاب، سه راهی انشعاب و سیفون هم جنس مقدور نباشد، نحوه اتصال آنها به یکدیگر باید طوری انجام شود که از آب بند بودن تمامی بندهای اتصالات مصرف شده در آن انشعاب اطمینان حاصل گردد. جنس لوله انشعاب فاضلاب میتواند آزبست سیمان، فایبر گلاس، چدن، سفال، پلی اتیلن، و پی وی سی با حداقل سفتی ۸ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و ماکزیمم تغییر قطر خارجی ۵% (برای لوله های پلاستیکی)، پس از اعمال بار خارجی بر روی آن باشد. استفاده از لوله های زیر به عنوان لوله انشعاب فاضلاب ممنوع میباشد:
• لوله های بتونی ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی متر.
• لوله های چدنی بدون ساکت و اسپیگات.
• لوله های پی وی سی با سفتی کمتر از ۸ کیلوگرم بر سانتی مترمریع.
در هنگام وصل انشعاب فاضلاب، عمل اتصال لوله ها و متعلقات فقط باید با استفاده از لوازم و مصالح مناسب انجام گرفته و برای اتصال آب بند آنها به یکدیگر حتما از واشر لاستیکی استفاده شود. اتصال سیفون به لوله انشعاب فاضلاب و لوله انشعاب به خط جمع کننده فاضلاب چه با انجام عمل سوراخ کاری بر روی لوله جمع کننده فاضلاب و چه از طریق سه راهی انشعاب فاضلاب باید کاملاً آب بند و گاز بند بوده و درستی امر به وسیله نماینده فنی واحد بهره برداری سازمان مسئول تایید و تصویب
گردد.
نحوه اجرا و اتصال لوله انشعاب فاضلاب
لوله گذاری انشعاب فاضلاب هر ملک به خطوط جمع کننده فاضلاب باید پس از آنکه کف ترانشه حفاری شده برای آن عاری از گل و لای، قلوه سنگ و آشغال شد و مطابق با شیب لوله انشعاب فاضلاب مورد نظر بستر سازی و آماده گردید طبق شیب پیش بینی شده در طرح که همان شیب بستر آماده شده ترانشه است انجام گردد. حداکثر خطای مجاز و انحراف از شیب توصیه شده برای لوله انشعاب پس از آماده شدن برای خاکریزی روی آن نباید از ۵ میلی متر بیشتر باشد، این انحراف میتواند با محاسبه معلوم شود. نصاب موظف است قبل از نصب انشعاب فاضلاب ملک اطمینان حاصل کند که آب باران حیاط و بام ملک به فاضلاب متصل نباشد. وصل انشعاب فاضلاب با توجه به پیش بینی و عدم پیش بینی سه راهی انشعاب بر روی خطوط جمع کننده فاضلاب به یکی از دو روش زیر مقدور میباشد:
الف- اتصال از طریق سه راهی انشعاب نصب شده بر روی لوله اصلی فاضلاب
ایده آل ترین روش وصل لوله انشعاب فاضلاب ملک به خطوط جمع کننده فاضلاب، اتصال آن از طریق سه راهی انشعاب منصوبه بر روی خط جمع کننده فاضلاب میباشد (شکل زیر) مگر اینکه تشخیص داده شود که امکان انتقال ثقلی فاضلاب ملک از طریق سه راهی پیش بینی شده بر روی خط جمع کننده فاضلاب وجود نداشته باشد. این سه راهی معمولا باید در هنگام اجرای خطوط جمع کننده فاضلاب بر روی این خطوط پیش بینی شود.
ب- اتصال از طریق سوارخ گیری بر روی لوله جمع کننده فاضلاب
چنانچه به دلایل مختلفی نظیر جنس لوله جمع کننده فاضلاب، اجرای خط جمع کننده فاضلاب به صورت تونلی، یا هر دلیل دیگری، سه راهی انشعاب فاضلاب بر روی خط جمع کننده فاضلاب پیش بینی نشده و یا امکان نصب آن بر روی خطوط جمع کننده فاضلاب وجود نداشته باشد در آن صورت مطابق شکل زیر میتوان با سوراخ نمودن لوله جمع کننده فاضلاب در محل وصل انشعاب فاضلاب به آن، لوله انشعاب فاضلاب ملک را به خط جمع کننده فاضلاب متصل نمود. توجه شود که عمل سوراخ کاری لوله حتما باید توسط مته گرد بر و به صورت دقیق انجام گیرد. ایجاد این سوراخ بر روی لوله جمع کننده فاضلاب باید طوری باشد که بتوان اتصال لوله انشعاب به آن را آب بندی نموده و با ایجاد نشیمن گاهی در محل سوراخ ایجاد شده از ورود لوله انشعاب به داخل لوله جمع کننده فاضلاب که میتواند مانعی برای جریان فاضلاب در داخل آن ایجاد کند و خطر انسداد را در آن بالا ببرد جلوگیری نمود. در مورد لوله های غیر بتنی که امکان ایجاد نشیمن گاه در محل سوراخ ایجاد شده وجود ندارد میتوان از انشعاب گیر استفاده کرد. اتصال انشعاب فاضلاب با استفاده از عمل سوراخ کاری لوله جمع کننده فاضلاب فقط با تایید نماینده فنی واحد بهره برداری سازمان مسئول و در محلی که وی تعیین خواهد نمود امکان پذیر میباشد. همچنین عمل سوراخ کاری و وصل انشعاب فاضلاب ملک فقط در حضور نماینده فنی واحد بهره برداری سازمان مسئول باید انجام شود. در این حالت سوراخ ایجاد شده حتما باید در بالای لوله جمع کننده فاضلاب ایجاد گردد. چنانچه عمل وصل انشعاب فاضلاب ملک با استفاده از سوراخ کاری انجام گردد، محل وصل لوله انشعاب فاضلاب به لوله جمع کننده فاضلاب پس از اطمینان از آب بند بودن و مهار نمودن ان برای جلوگیری از جابجا شدن در هنگام پر نمودن ترانشه باید با مصالح مناسب پر شود. در این نوع انشعاب گیری برای جلوگیری از ضعیف شدن لوله در اثر سوراخ کاری لازم است استاندارد ها و دستورالعمل های احتمالی سازنده برای حفظ کمانش لوله در محدوده مجاز رعایت شود.
مشخصات فنی اجرای انشعاب فاضلاب شهری
استفاده از زانویی ۹۰ درجه در لوله های انشعاب فاضلاب ۱۱۰ میلی متری ممنوع است، ولی چنانچه هیچ گزینه دیگری وجود نداشته باشد میتوان از زانویی ۹۰ درجه با شعاع بالا استفاده کرد. مشروط بر اینکه لافاصله پس از آن جهت رفع گرفتگی لوله، دریچه بازدید تعبیه گردد. شاخه های جانبی وارده به لوله فاضلاب باید به صورت اریب و در جهت جریان فاضلاب به لوله انضعاب متصل شوند. نصب هر گونه زانویی با هر شکل، هر شعاع و هر زاویه ای بر روی خطوط انشعاب ۱۶۰ میلی متر به بالا مجاز نیست و در این گونه موارد از حوضچه دسترسی استفاده میشود. کلیه متعلقات و اتصالات مصرفی در خطوط انشعاب فاضلاب باید دارای زاویه حداکثر ۴۵ درجه بوده و اتصال یک لوله به لوله دیگر باید در جهت جریان عبور فاضلاب و به صورت مورب انجام شود.
شیب لوله های انشعاب فاضلاب برای قطرهای مختلف آن طوری انتخاب میگردند که در لوله های با جریان نیمه پر، سرعتی حداقل معادل ۸۰ سانتی متر بر ثانیه برای عبور فاضلاب در داخل لوله انشعاب فاضلاب تامین گردد. شیب های مجاز، حداقل و حداکثر این لوله ها برای لوله های متداول (پلی اتیلن، پی وی سی UPVC، جی ار پی و غیره) به شرح در جدول زیر آمده است. هنگام نصب لوله انشعاب فاضلاب باید پیش بینی های لازم برای تامین حداقل شیب مورد نیاز لوله انجام شود. توجه گردد که حداکثر شیب لوله انشعاب فاضلاب ۴۵% میباشد و شیب های بیش از این باید حتما به وسیله بست های مناسب به زمین ثابت گردد.
توصیه میگردد که شیب لوله های انشعاب فاضلاب حتی الامکان از شیب مناسب پیشنهاد شده در جدول زیر کمتر نباشد مگر در شرایط بسیار خاص که رعایت شیب مناسب از نظر فنی مقدور نباشد، که در آن صورت فقط استفاده از شیب های حداقل مجاز پیشنهاد شده در جدول ممکن بوده و تحت هیچ شرایطی شیب لوله انشعاب نباید از حداقل های اعلان شده کمتر باشد.
