آشنایی با تفاوت گسکت و واشر از این رو حائز اهمیت میباشد که در صنعت، مهندسان تازه کار گاها گسکت و واشر را باهم اشتباه میگیرند. در این مقاله قصد داریم تا در مورد تفاوت گسکت و واشر صحبت کنیم. در مورد گسکت (Gasket) در مقاله قبل به صورت مفصل توضیحاتی را خدمت شما عزیزان ارائه دادیم. برای آشنای کامل با گسکت ها میتوانید به آن مقاله مراجعه کنید.
تفاوت های اساسی بین گسکت ها و واشرها
بسیاری از مهندسان تازه وارد به صنعت, تصور می کنند که واشر و گسکت یکسان هستند چون هر دوی آنها دارای طراحی مشابه هستند و جفتشان در متصل کردن قطعات به همدیگر, مورد استفاده قرار می گیرند. اگرچه گسکت ها و واشرها نسبتا شبیه به هم به نظر می رسند, اما برای ارضای اهداف کاملا متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله, ما اطلاعاتی را در مورد تفاوت های اساسی بین یک واشر و یک گسکت, ارائه خواهیم داد.
در ابتدا لازم است مختصر تعاریفی از واشرها و گسکت ها, جنس آنها و انواع آنها را ارائه بدهیم.
در زیر، در تصویر سمت راست (بالا) یک گسکت و تصویر سمت چپ (پایین) یک واشر را مشاهده میکنید.
فهرست مطالب
واشر (Washer) چیست؟
واشر (Washer), یک صفحه نازک دیسک شکل است که یک سوراخ در مرکز آن قرار دارد. واشرها, عموما, به عنوان یک متصل کننده در پیچ و مهره ها, به منظور توزیع بار, مورد استفاده قرار می گیرند. سوراخ مرکزی واشر در داخل پیچ جای می گیرد سپس مهره را وارد کرده و شروع به سفت کردن می کنیم. سپس, واشر بار پیچ را از طریق سطح دیسک مانندش, توزیع می کند.
انواع واشر (Washer)
واشر ها در انواع گوناگون و متعددی ساخته شده اند, مثل:
- واشر ساده
- واشر فنری
- واشر فنجانی یا کاو
- واشر دندانه دار
- واشر قفلی
- واشر گردشی
- واشر نواری
- واشر قفل گوه ای
دسته بندی واشرها بر اساس جنس
- واشر تیتانیومی
بالاترین استحکام نهایی را واشرهای ساخته شده از تیتانیوم دارند. این نوع واشرها تمایل دارند تا زیر بارهای بسیار بالا تاب بیاورند. در حالی که هیچ یک از دیگر واشرها بدین شکل نیستند. شما می توانید از این نوع واشر هم در صنعت استفاده کنید و هم در تعمیرات لوازم خانگیتان. استفاده از این نوع واشر دارای امنیت بالایی است هیچ گونه خطری چه در صنعت و چه در خانه, ندارد. واشرهای تیتانیومی دارای مقاومت به خوردگی بسیار بالایی هستند و همین امر باعث شده که آنها برای استفاده در زیر آب گزینه بسیار مناسبی باشند. این نوع واشرها عملکرد بسیار خوب و عالی ای را در مونتاژهای پیجیده دارند.
- فولاد ضد زنگ
واشرهای ساخته شده از فولاد ضد زنگ در گرید ها, سایزها و شکل های متنوع و گوناگونی در بازار وجود دارند. این نوع واشرها در صنایع متعددی از جمله, معدن, پالایشگاه ها, صنایع حمل و نقل و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. این واشر ها مقاومت نسبتا خوبی را در برابر اسیدها, مواد شیمیایی مختلف, و آب دریا از خود نشان می دهند.
- آلیاژ نیکل
واشرهای ساخته شده از آلیاژهای نیکل دارای کاربردهای زیادی هستند چون آنها ارزانند و دارای طول عمر نسبتا بالایی هستند. این واشرها وابسته به نیاز مشتری در سایز ها و گریدهای متفاوتی موجود هستند.کاربرد این واشرها بیشتر در زمینه باتری های قابل شارژ مجدد نیکلی, باتری های غیرقابل شارژ مجدد, و بسیاری محصولات دیگر است. واشرهای تخت, قفلی, دندانه دار, که در بالا از آنها نام بردیم, اغلب از جنس آلیاژهای نیکل هستند.
- مونل
واشرهای مونل ساخته شده از آلیاژ نیکل و مس هستند؛ این نوع واشرها دارای استحکام و تافنس (چقرمگی) بالایی هستند و رنج دمایی گسترده ای را هم تحمل می کنند. این واشرها دارای مقاومت استثنایی ای در برابر اسید هیدروفلوریک هستند و این امر به شما کمک خواهد کرد تا حد دمای جوش از این واشر استفاده کنید.
- اینکونل (سوپر آلیاژی بر پایه نیکل که در برابر خوردگی و اکسیداسیون در شرایط کاری دما و فشار بالا مقاومت بالایی دارند)
اینکونل آلیاژی از نیکل و کروم است که در آن نیکل عنصر اولیه و کروم عنصر ثانویه است. واشرهای ساخته شده از این آلیاژ مقاومت خوبی در برابر خوردگی, خوردگی حفره ای و ترک خوردگی از خود نشان می دهند. همچنین این نوع واشر ها می توانند به راحتی دماهای شدید را بدون به وجود آوردن خزش, تحمل کنند به همین دلیل این نوع واشرها اغلب در مبدل های حرارتی, توربین ها و دیگر تجهیزاتی که در آنها دمای بسیار بالا داریم, مورد استفاده قرار می گیرند.
گسکت چیست؟
گسکت یک عنصر آب بند کننده بین دو جسم است. آنها برای پرهیز از نشت دو سطح چفت شونده, مورد استفاده قرار می گیرند. بی نظمی های سطوح ماشین کاری شده توسط گسکت پر می شوند تا از نشت جلوگیری شود.
انواع گسکت (Gasket)
وابسته به نوع کاربرد و عملکردشان, آنها در انواع گوناگونی ساخته شده اند:
- گسکت های فلزی
مشخصه و ویژگی بارز گسکت های فلزی این است که این نوع گسکت ها از نظر دمایی محدود و مقید شده هستند و سختی برینل (HB) دارند.
- گسکت های نشیمن ثابت
گسکت های نشیمن ثابت از دو بخش تشکیل شده اند؛ یک رینگ حامل صلب که از یک ماده مناسب ساخته شده, مثل فولاد ضد زنگ, و دو المنت آب بند که از مواد تراکم پذیر ساخته شده اند. هر دو بخش در دهانه ی دو کانال نصب شده و عمل اتصال صورت می گیرد.
- گسکت های فلنج
یک گسکت فلنج در بین دو بخش از لوله جای می گیرد و فضای مسطح بالایی را فراهم می کند.گسکت های فلنج دارای ۴ دسته بندی عمده هستند که شامل:گسکت های ورقه ای, گسکت حلقه ای, گسکت های فلزی راه راه و چین دار, و گسکت های رزوه مارپیچی می شوند.
- گسکت های اتصال حلقه ای
این نوع گسکت ها برای شرایطی که در آنها دما و فشار بالا است کاربرد دارند. این مدل گسکت ها در مواردی که فلنج RTJ داریم مورد استفاده قرار می گیرند و یک آب بندی قوی را بین دو فلنج چفت شونده, ایجاد می کنند.
با توجه به تعاریفی که در بالا ذکر شده است, به وضوح متوجه می شویم که واشرها و گسکت ها ابزارهای کاملا متفاوت با اهداف بسیار متفاوتی هستند. تفاوت های اساسی و مهم بین گسکت ها و واشرها به شرح زیر هستند:
- واشرها معمولا از آلومینیوم ضد زنگ یا پلاستیک با روکش روی ساخته شده اند. این جنس صلبیت مورد نیاز برای اتصال را به همراه خواهد آورد. واشرهای تخت ساخته شده از لاستیک, اکریلیک, یا دیگر محصولات حساس, ممکن است اشتباها با گسکت های ساخته شده از یک رنج گسترده از محصولات انعطاف پذیر و خم شونده, اشتباه گرفته شوند. مواد گسکت های خاص شامل لاستیک, چوب پنبه, پارچه, نمد, سیلیکون, فایبرگلاس, یا نئوپرین (نوعی لاستیک مصنوعی مقاوم در برابر گرما و روغن ونور), می شوند. دیگر انواع گسکت ها ساخته شده از مواد فلزی هستند اما معمولا برای استفاده های محدود و مقید شده به کار می روند.
- واشر باید قوی و ستبر باشد تا بار را به درستی توزیع کند, و هدف اصلی از استفاده از واشر به عنوان یک اتصال دهنده, انجام درست این وظیفه است. در مقایسه, گسکت ها توسط تغییر شکل و پر کردن فاصله ی باقی مانده بین سر اتصال و سر اتصال دهنده, یک پیوند را ایجاد می کنند. به طور خلاصه, گسکت ها در اتصالات نقش آب بند را بازی می کنند.
- واشر ها بارهای اعمال شده بر روی قطعات متصل کننده ی سفت شده را توزیع می کنند در حالی که گسکت ها از نشت سیال در اتصالات فلنچ شده, جلوگیری می کنند.گسکت ها برای آب بندی در فلنچ ها یا شیرهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند ولی واشرها به همراه پیچ و مهره ها به کار می روند.
- برای اینکه توزیع بار صورت بگیرد لازم است که واشر صلب باشد. از طرف دیگر, گسکت صلب آن طور که انتظار داریم کار نخواهد کرد.
- گسکت ها در یک رنج گسترده ای از شکل ها و سایزها ساخته شده اند در حالی که واشرها, به طور نرمال, از اشکال دایره ای شکل یکپارچه ای ساخته شده اند. حفره و سوراخ وسط واشرها کوچک است تا در داخل پیچ جای بگیرد. گسکت ها هم دارای سوراخ مرکزی هستند ولی در مقایسه با واشرها, سوراخ آنها بزرگتر است.
- به طور کلی, واشرها از فلز ساخته شده اند, در حالی که گسکت های موجود از جنس فلز, آلیاژهای فلزی, مواد غیرفلزی مثل لاستیک, و دیگر مواد مصنوعی, ساخته شده اند.
- گاهی اوقات یک آب بند به همراه گسکت مورد استفاده قرار می گیرد تا عملکرد و طول عمر آن را بهبود ببخشد. ولی وقتی واشر داریم از آب بند استفاده نمی کنیم.
