عایق های پرکاربرد در تهویه مطبوع

انجام عملیات عایق سازی برای بهبود عملکرد سیستم های تهویه مطبوع, بسیار مهم و ضروری است. بنابراین, لازم است در مورد عایق های پرکاربرد در تهویه مطبوع اطلاعات بدست آوریم.

۵ نوع عایق وجود دارند که در سیستم های تهویه مطبوع و تاسیسات بیشتر از بقیه عایق ها مورد استفاده قرار می گیرند که به شرح زیر هستند:

• عایق سلول بسته
• عایق پلی اورتان (PU)
• عایق فایبرگلاس
• عایق پلی اتیلن (PE)
• عایق پشم شیشه

یک سیستم تهویه مطبوع نیازمند عایق است تا اتلافات انرژی را کاهش دهد و بازده بالایی را بدست آورد. علاوه بر این, عایق سازی از چگالش در لوله و بدنه سیستم تاسیساتی, جلوگیری می کند. افزون بر این موارد, عایق ها در اتاق هایی که تجهیزات و ابزارآلات مکانیکی و سیستم تهویه مطبوع قرار دارند و ایجاد سر و صدا می کنند, مورد استفاده قرار می گیرند تا عایق صدا باشند.

ضخامت و دانسیته عایق تعیین کننده استحکام حرارتی عایق است. هرچه عایق ضخیم تر باشد, بهتر می تواند وظیفه عایق سازی را به انجام برساند. به طور مشابه, هر چه دانسیته بالاتر باشد, عایق سازی بهتر صورت می گیرد. با تمام این حرف ها, زمانی که در حال انتخاب یک عایق هستید, قیمت و هزینه یک فاکتور بسیار مهم به حساب می آید.

۱- عایق سلول بسته از عایق های رایج در تهویه مطبوع

عایق هایی که از نوع سلول بسته هستند اغلب در سیستم های تهویه مطبوع خنک کننده مثل کولرها که دارای لوله های مسی و لوله تخلیه آب هستند, مورد استفاده قرار می گیرند. بسیاری از دستگاه های خنک کننده و چیلرها نیز از عایق های سلول بسته برای عایق کردن لوله های داخلی و بدنه شان, استفاده می کنند. رنگ عایق های سلول بسته اغلب مشکی است و آنها مثل اسنفج هستند ولی سطح آنها از سطح اسفنج نرم تر و صاف تر است.

واژه “سلول بسته” توسط افرادی که در زمینه تهویه مطبوع کار می کنند, خیلی مورد استفاده قرار نمی گیرد. کسانی که در صنعت تهویه مطبوع کار می کنند اغلب ترجیح می دهند که نام این عایق را با نام برند تجاری آن, جایگزین کنند. مثلا نام هایی مثل Armaflex و Superlon رایج ترین برندهایی هستند که جایگزین واژه “سلول بسته” می شوند.

عایق های سلول بسته را می توان در سیستم های تهویه مطبوع VRF, دو بخشی و چند بخشی, یافت. این سیستم های تهویه مطبوع دارای لوله های مسی برای انجام عملیات خنک کاری و لوله های تخلیه آب برای چگالیده کردن آب, هستند. هر دوی این لوله ها دارای دمای پایینی هستند و بنابراین باید عایق کاری شوند تا از چگالش و فرم گیری قطرات آب جلوگیری کنند.

در سیستم های تهویه مطبوع دو بخشی و چند بخشی معمولا از عایق های سلول بسته با ضخامت ۳/۸” استفاده می کنیم در حالی که در سیستم تهویه مطبوع VRF از عایقی با ضخامت ½” تا ۱” استفاده می کنیم.

۲- عایق پلی اورتان برای لوله ها در تهویه مطبوع و تاسیسات

عایق های پلی اورتان (PU) اغلب برای سیستم های تهویه مطبوعی که لوله های آب را خنک می کنند, مورد استفاده قرار می گیرند. لوله های خنک کننده آب معمولا در کارخانه عایق بندی می شوند چون کار بسیار مشکل و دشواری خواهد بود که این لوله ها را در مکانی که نصب شده اند عایق کاری کنیم. با این حال  ناچار هستیم که اتصالات لوله های خنک کننده آب را توسط عایق PU در مکانی که نصب شده اند, عایق بندی کنیم.

اکثر لوله های خنک کننده آب دارای عایق PU به اندازه ۲” هستند. با این حال, ضخامت عایق با توجه به سایز لوله, اندکی متغیر خواهد بود. علاوه بر ضخامت, دانسیته عایق PU نیز در رابطه با استحکام عایق, مهم و موثر است. در بسیاری از لوله های آب خنک کن عایق PU با دانسیته ۴۵ Kg/m^۳ به کار رفته است.

۳- فایبرگلاس برای کانال های تهویه مطبوع

عایق های فایبرگلاس را می توان در مجراها و کانال های سیستم های تهویه مطبوع مشاهده کرد. همچنین عایق های به کار رونده در لوله های انعطاف پذیر سیستم های تهویه مطبوع نیز همیشه از نوع فایبرگلاس هستند. عایق های فایبرگلاس بسیار نرم و پفی هستند ولی تنفس و استنشاق آنها برای انسان ها بسیار مضر و زیان آور است. عایق های فایبرگلاس اغلب دارای یک لایه فویل آلومینیومی در سطح بیرونی و خارجی هستند.

زمانی که می خواهیم عایق فایبرگلاس را برای لوله های فلزی صلب به کار ببریم به چسب ها و مواد چسبنده نیاز خواهیم داشت. لوله های صلب عایق کاری شده توسط عایق های فایبرگلاس اغلب درخشان و چین دار هستند و این امر به علت حضور فویل آلومینیومی است. علاوه بر این, عایق های فایبرگلاس می توانند برای عایق کاری سطوح داخلی لوله های صلب هم به کار روند تا سر و صدای ناشی از سیستم تهویه مطبوع را جذب کنند.

ضخامت عایق فایبرگلاس وابسته به نیاز  ۱/۲” و ۱” است و برای کاربردهای جذب صدا, از ضخامت ۱” و بیشتر استفاده می کنیم. عایق فایبرگلاس به طور طبیعی در برابر آتش مقاوم است, ولی ظاهر آن شبیه به کتان است و به نظر می رسد که به راحتی آتش می گیرد و مشتعل می شود. پیشنهاد می شود که در هنگام کار کردن با این عایق و نصب آن از یک جفت دستکش به همراه ماسک استفاده کنید چون تنفس آن زیان آور است و لمس آن باعث خارش خواهد شد.

۴- عایق پلی اتیلن

عایق های پلی اتیلن (PE) اغلب برای لوله های صلب به کار رفته در سیستم های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرند. عایق های PE, همچنین, می توانند در بدنه بعضی از خنک کننده ها مثل فن کوئل ها و خنک کننده های سقفی, به کار روند. عایق های PE یک فرم و شکل از عایق های سلول بسته هستند. با این حال, رنگ عایق های PE اغلب, خاکستری است. اکثر عایق های PE به شکل رول هستند تا نصاب آن را در سایزهای دلخواه برش دهد. ضخامت عایق PE به کار رفته در لوله های صلب سیستم های تهویه مطبوع می توانند  در حدود ۳/۸” تا ۱” باشند. دیگر کاربرد عایق های PE در پلنیوم باکس و دیفیوزر تامین هوای سیستم تهویه مطبوع است.

برای لوله هایی که در معرض دید هستند بهتر است از عایق های PE استفاده کنیم چون این عایق ها مثل عایق های فایبرگلاس دارای چین و چروک نیستند و باعث می شوند که بر روی لوله بسیار صاف و تمیز دیده شوند. ولی عایق های PE نسبت به عایق های فایبرگلاس گرانتر هستند بنابراین برای لوله هایی که خیلی در معرض دید نیستند یا به عبارت دیگر لوله های پنهان, بهتر است از عایق فایبرگلاس استفاده کنیم. عایق های PE برخلاف عایق های فایبرگلاس قادر به جذب سر و صدا نیستند بنابراین از آنها در بخش داخلی لوله ها استفاده نخواهیم کرد. از طرف دیگر عایق های PE نسبت به عایق های فایبرگلاس بهتر تعمیر می شوند.

۵- پشم شیشه, عایق صوتی خوب برای تهویه مطبوع

عایق های پشم شیشه ای  را می توان در دیواره های یک اتاق مکانیکی یافت. این عایق ها به منظور جذب صداهای بلند تولید شده توسط سیستم های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرند. عایق های پشم شیشه نرم هستند ولی میزان نرمی و لطافت آنها به اندازه عایق های فایبرگلاس یا پلی اتیلن نیست. بر خلاف عایق های پلی اتیلن, این نوع عایق ها در برابر آتش مقاوم هستند. همانند دیگر پشم های معدنی, پشم شیشه نیز برای انسان مضر و زیان آور است, لذا از تنفس و تماس با آنها تا جایی که امکان دارد پرهیز می شود.

عایق های پشم شیشه ای اغلب به شکل مستطیلی دیده می شوند و از آنها برای عایق سازی داخل لوله ها استفاده می شود. اگر این ویژگی عایق های پشم شیشه ای را در مقام مقایسه با عایق های فایبرگلاس قرار دهیم, متوجه خواهیم شد که عایق های پشم شیشه ای بهتر هستند چون میزان ضرر آنها برای انسان کمتر است و از نظر فیزیکی هم مقاوم تر هستند. ولی عایق های پشم شیشه ای در مقایسه با عایق های فایبرگلاس, گران تر هستند. این نوع عایق ها از عایق های فایبر گلاس سنگین تر هستند. به منظور عایق کردن لوله های خنک کننده آب نباید از عایق پشم شیشه ای استفاده کنیم چون به راحتی توسط آب آسیب دیده و خاصیت خود را از دست می دهند.