نقشه کشی سیستم گرمایشی ساختمان یکی از بخش های مختلف نقشه کشی تاسیسات ساختمان است. با تفاوت سیستم گرمایشی ساختمان، این نقشه ها هم تفاوت خواهند کرد. در این پست نقشه کشی سیستم گرمایشی موتورخانه مرکزی و رادیاتور را باهم بررسی خواهیم کرد. در این پست جانمایی، سایزینگ، انواع لوله کشی سیستم آب گرم رفت و برگشتی را به شما آموزش میدهیم.
نقشه کشی سیستم گرمایشی ساختمان (موتورخانه + رادیاتور)
در انتخاب مسیر و رسم لوله کشی تأسیسات حرارت مرکزی باید حتی الامکان موارد زیر را در نظر گرفت :
١ــ پلان ساختمان را با مقیاس ۱/۵۰ یا ۱/۱۰۰ تهیه کرده و محل رادیاتورها را روی نقشه مشخص کرده و رادیاتورها را ترسیم مینماییم. میبایستی رادیاتورها را در محل هایی که بیشترین تلفات حرارتی دارند مانند زیر پنجره ها قرار بدهیم.
٢ــ طول و عرض رادیاتور را با توجه به مقیاس رسم میکنیم و محل اتصال لوله های شبکه به رادیاتور را با دو دایره کوچک نشان میدهیم. دایره ای که از رادیاتور دورتر است به لوله رفت و دایره ای که به رادیاتور نزدیکتر است به لوله برگشت شبکه لوله کشی تأسیسات حرارت مرکزی وصل میشود. چنانچه تعداد پره های رادیاتور فولادی بیش از ٢۵ پره باشد محل لوله های رفت و برگشت را در دو طرف رادیاتور میکشیم. فاصله آزاد در دو طرف رادیاتور به گونه ای باشد که امکان هرگونه تغییرات احتمالی و هوا گیری باشد.
٣ــ پس از رسم رادیاتورها و کلیه خط های لازم، اقدام به اندازه گذاری لوله ها و نوشتن مشخصات رادیاتور مینماییم. قطر هر قسمت لوله را در حد فاصل دو انشعاب برحسب میلیمتر یا اینچ روی پلان نوشته و با استفاده از یک خط رابط کمکی مشخص مینماییم.
مشخصات رادیاتور انتخابی را اگر به صورتی که در نقشه بالا میبینید بنویسیم منظور انتخاب یک رادیاتور ٢٢ پره با ارتفاع ۵۰۰ و پهنای ۲۰۰ و طول ۹۹۰ میلیمتر و شیر ½ اینچ میباشد. در نقشه های لوله کشی سیستم گرمایشی طبقات اندازه قطر لوله های قائم (رایزر) را در محلّی که از آنها انشعاب گرفته میشود میتوان به صورت یک خط کسری نشان داد. عددی که در بالای خط کسری قرار دارد نشان دهنده اندازه قطر رایزر بالارونده و عدد زیر خط نشان دهنده قطر رایزری است که به شبکه طبقه پایین متصل میگردد. (در شکل های بعد مجددا توضیح خواهیم داد)
انواع شبکه لوله کشی سیستم گرمایشی با آب گرم
١ــ شبکه دو لوله ای با برگشت مستقیم:
در این روش آب برگشتی از هر رادیاتور به طور مستقیم وارد لوله برگشت میشود. دو لوله اصلی رفت و برگشت به موازات دیوار ترسیم میشوند و از آنها برای رادیاتورها انشعاب گرفته میشود. (مطابق شکل زیر)
٢ــ شبکه دو لوله ای با برگشت معکوس:
در این سیستم، همانطور که در شکل زیر میبینید آب برگشتی از رادیاتورها در جهت حرکت آب در لوله رفت حرکت میکند تا لوله برگشت آب آخرین رادیاتور نیز به آن متصل شود.
نقشه کشی تاسیسات ساختمان های چند طبقه
در مورد نقشه کشی ساختمان های چند طبقه معمولاً به سه روش عمل مینمایند:
روش اول:
در این روش هر طبقه به طور مجزا توسط یک انشعاب از موتورخانه تغذیه میگردد که میتوان از روی کلکتور توسط شیرهای جداگانه آن را باز و بسته کرد. در این روش چنانچه طبقات ساختمان زیاد شود تعداد لوله های ورودی به موتورخانه زیاد میشود.
روش دوم:
در این روش برای واحد هایی که روی هم قرار گرفته اند یک رایزر کشیده و در هر طبقه برای واحد مربوطه شیر فلکه قطع و وصل نصب میکنند.
روش سوم:
چنانچه ساختمان عمومی باشد و مالکیت جداگانه در واحدهای طبقات نباشد مانند مدارس، ادارات دولتی و بیمارستان ها ساختمان به چند رایزر تقسیم بندی میشود. و هر رایزر یک یا چند رادیاتور مشابه و نزدیک به خود را در همه طبقات تغذیه میکند. در سقف زیرزمین انتهای همه رایزر ها به هم رینگ میشود و در انتها دو لوله به موتورخانه میرود برای هر رایزر در سقف زیرزمین شیر فلکه قطع و وصل در نظر میگیرند.
بررسی نمونه نقشه کشی تاسیسات مکانیکی – سیستم گرمایشی ساختمان
نقشه سیستم گرمایشی – نمونه ۱ :
همانطور که در تصویر زیر میبینید، نقشه لوله کشی سیستم گرمایشی یک طبقه از یک ساختمان را میبینید. لوله آب گرم ساختمان از رایزر تا ورودی هر رادیاتور و بالعکس ترسیم شده است. همانطور که قبلا گفتیم برای نشان دادن سایز رایزر ساختمان یک خط کسری ترسیم میکنیم. در این نمونه رایزر با سایز ۳ اینچ به این طبقه رسیده است و با سایز ۲ اینچ به طبقه بالا رفته است. در مورد نحوه نمایش مشخصات رادیاتور ها، عددی که قبل از خط کسری میبینیم نشان دهنده تعداد رادیاتور های یکسان در فضای مورد نظر است. عدد اول بالا قبل از پرانتز نشان دهنده تعداد پره هاست. عدد های ۲۰۰ و ۵۰۰ نیز عرض و ارتفاع هر پره میباشد. عدد ۶۷۵ که در کسر میبینید بیانگر طول کل رادیاتور است و عدد ½ نیز سایز شیر رادیاتور است.
تفاوت لوله کشی آب گرم به روش برگشت مستقیم و برگشت معکوس چیست؟
در روش برگشت مستقیم جهت جریان آب در لوله های رفت و برگشت خلاف یکدیگر است، قطر لوله های رفت و برگشت باهم برابر است و هرچه از موتورخانه دورتر شویم قطر لوله ها کوچکتر میشود. در لوله کشی به روش برگشت معکوس جهت جریان آب در لوله های رفت و برگشت یکی است هرچه از موتورخانه دورتر شویم قطر لوله رفت کوچکتر و قطر لوله برگشت بزرگتر میشود قطر لوله رفت و برگشت اصلی برابر است. در تصاویر زیر، تصویر اول لوله کشی سیستم تاسیسات گرمایشی ساختمان را با روش برگشت مستقیم و تصویر دوم لوله کشی سیستم تاسیسات گرمایشی ساختمان را با روش برگشت معکوس نشان داده است.
نقشه تسیستم گرمایشی – نمونه ۲ :
در این نمونه نقشه لوله کشی سیستم گرمایشی یک ساختمان ۲ طبقه روی پیلوت را مشاهده میکنید که از سیستم رادیاتور با موتورخانه مرکزی استفاده میکند. در طبقه همکف (تصویر اول) جانمایی رایزر ها را مشاهده میکنید. توجه داشته باشید چون در این طبقه رایزر به سمت بالارونده است در زیر خط کسری چیزی نوشته نشده است چون شروع رایزر میباشد. در طبقه دوم نیز در بالای خط کسری چیزی نوشته نشده است زیرا انتهایی ترین نقطه رایزر است. همچنین در این سیستم لوله کشی، در ورودی هر طبقه شیر قطع و وصل در نظر گرفته شده است که برای آپارتمان های مسکونی روش بسیار مناسبی است. همانند نمونه قبل سایزینگ تمامی خطوط و مشخصات رادیاتور ها به صورت کامل در نقشه آورده شده است.
نقشه تسیستم گرمایشی – نمونه ۳ :
در این نقشه ها نیز مطابق قبل نقشه تاسیسات سیستم گرمایشی یک ساختمان با موتورخانه و رادیاتور را مشاهده میکنید. این نقشه به صورت یک ساختمان چند طبقه است که در هر طبقه ۳ واحد قرار دارد. بررسی کامل این نقشه به توانایی و مهارت نقشه کشی و نقشه خوانی شما کمک بزرگی میکند. همچنین برای این مورد نقشه دیاگرام رایزر مربوط به آب گرم نیز آورده شده است. این دیاگرام برای ۳ رایزر به صورت جداگانه ترسیم شده است. ولی در صورتی که برای یک ساختمان کامل بخواهید تمامی دیاگرام رایزر ها را ترسیم کنید میبایستی این ۳ رایزر را که کاملا مشابه هستند، فاکتور بگیرید و فقط یکی را ترسیم کنید.
در این پست نقشه خوانی و نقشه کشی سیستم گرمایشی ساختمان با موتورخانه مرکزی و رادیاتور را باهم بررسی کردیم. هر سوال و نکته ای براتون پیش اومد میتونید توی کامنت ها از ما بپرسید
دفتر فروش محصولات ستاره پلیمر گلپایگان ارائه دهنده لوله پلیکا و اتصالات UPVC استاندارد و با کیفیت، همراه شماست.
با عرض سلام و خسته نباشید. خیلی ممنون بابت مطلب مفیدتون. خواهشاً میشه بفرمایید که این نقشه کشی ها را با کدام نرم افزار تهیه کردیه اید؟ بهترین نرم افزار برای طراحی لوله کشی و موتورخانه برای سیستم گرمایشی شوفاژ برای ساختمانهای چند طبقه، چه نرم افزاری میباشد؟
با تشکر فراوان
با سلام به شما دوست عزیز
این نقشه ها با نرم افزار Autocad ترسیم شدن. autocad نرم افزاریه که همه مهندس های مکانیک برای نقشه کشی دوبعدی تاسیسات ساختمون ازش استفاده میکنن.
برای نقشه کشی های ۳ بعدی هم از نرم افزار های زیر میشه استفاده کرد:
Autocad MEP
Autodesk Plant 3D
Revit MEP
موفق باشید