در مقاله قبل (سپتیک تانک چیست؟) در مورد ماهیت سپتیک تانک و نحوه عملکرد آن توضیحاتی را خدمت شما عزیزان ارائه کردیم. در این مقاله قصد داریم تا در مورد طراحی و اجرای سپتیک تانک صحبت کنیم. همچنین نکاتی را در مورد ساخت این تجهیز خدمت شما عرض خواهیم کرد.

لوله پلیکا و اتصالات ستاره پلیمر گلپایگان (امپراطور گلپایگان)

تذکراتی در مورد طراحی و اجرای سپتیک تانک

• مصالح و طرز ساخت سپتیک تانک

انبار سپتیک تانک باید بدون منفذ باشد و از مصالحی ساخته  سود که امکان زنگ زدن، پوسیدگی و یا فرسایش زیاد نباشد مانند بتن، فلز زنگ نزن (روکش یا آستر دار)، کاشی لعابی بلوک بتنی و آجر جوش. در مورد انبارهای پیش ساخته و آماده باید توجه شود که هیچگونه خلل و فرج و شکستگی نداشته باشد. برای ساخت بتن، ملات و بلوک های مصرفی باید از مصالح مرغوب استفاده شود و طبق اصول فنی تهیه گردد.

• تهویه سپتیک تانک

به منظور خروج گازهای ایجاد شده از تجزیه فاضلاب در فضای سپتیک تانک، از لوله ­ای به قطر ۱۰ سانتی متر استفاده میشود (شکل زیر). برای اینکه ساکنین ساختمان از بوها و گازهای خروجی از لوله هواکش ناراحت نشوند، لوله ونت را میتوان از پشت ساختمان و یا قسمت هایی از ساختمان که پنجره ندارد عبور داده و تا ۱.۵ متر بالاتر از ارتفاع ساختمان نصب نمود. برای جلوگیری از ورود و یا افتادن جانوران و پرندگان به داخل لوله تهویه دو کار صورت میگیرد. یا در انتهای آن توری نصب میکنند و یا با نصب دو زانوی ۹۰ درجه، امتداد دهانه خروجی لوله هواکش را به طرف زمین بر میگردانند.

مقالات دیگر ما – شیر ونت فاضلاب– تفاوت های ونت خشک و ونت تر فاضلاب– فاضلاب ساختمان– انواع لوله پلیکا – UPVC , CPVC , OPVC و MPVC- شیب لوله کشی فاضلاب

• دریچه آدم رو در طراحی و اجرای سپتیک تانک

برای بازدید، تمیز یا تعمیر کردن تانک، تعبیه دریچه آدم رو ضروریست.

• ایجاد مانع برای جلوگیری از حرکت اغتشاشی فاضلاب و تنظیم جریان آن

به منظور جلوگیری از حرکت اغتشاشی فاضلاب ورودی سپتیک تانک که ممکن است موجب خروج کف ناشی از عمل تجزیه فاضلاب بشود از مانع استفاده میکنند. این مانع ممکن است با نصب ۳ راهی و تغییر جهت دادن لوله ورودی داخل تانک از حالت افقی به قائم عملی شود (شکل زیر)، معمولا انتهای لوله ورودی را حدود ۳۰ سانتی متر و انتهای لوله خروجی فاضلاب را حدود ۴۵ سانتی متر پایین تر از سطح آزاد فاضلاب نصب میکنند.

• عمق مؤثر سپتیک تانک

با تجربیاتی که از نحوه کار سپتیک تانک های ساخته شده به دست آمده، عمق مؤثر سپتیک تانک که نتیجه مطلوب داده است حدود ۱۲۰ سانتی متر انتخاب میگردد. این عمق مؤثر عبارت است از فاضله سطح آزاد فاضلاب تا کف تانک. فاصله سطح آزاد فاضلاب تا سقف تانک نیز حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر کافی است.

• طرز طراحی و ساخت فضای داخل سپتیک تانک

با نصب دیوار در داخل فضای سپتیک تانک حجم آن را به دو قسمت تقسیم میکنند. به طوری که حجم فضای مربوط به ورودی فاضلاب دو برابر حجم فضای قسمت خروجی فاضلاب باشد (شکل بالا)، اضافه حجم قسمت ورودی فاضلاب موجب جلوگیری از نوسانات سطح فاضلاب و مانع خروج قسمتی از فاضلاب تصفیه نشده میشود. جریان فاضلاب بین این دو قسمت یا به وسیله سر ریز بوده و یا در بدنه دیوار بین دو فضا، سوراخ هایی به فاضله حدود ۳۰ سانتی متر از هم و ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر پایین تر از لبه دیوار ، به قطر ۱۰ سانتی متر برای عبور فاضلاب تعبیه میشود.

نحوه بهره برداری از سپتیک تانک

• زمان تخلیه سپتیک تانک، به طور معمول و در شرایطی که ظرفیت تانک خوب محاسبه شده باشد و از ریختن موادی غیر از فاضلاب به داخل آن جلوگیری شود، چنانچه حدود یک سال باشد مناسب خواهد بود.
• از اضافه کردن مواد ضدعفونی به داخل سپتیک تانک، به علت از بین بردن باکتری های موجود در فاضلاب خودداری شود.
• تخلیه و تمیز کردن داخل تانک به وسیله پمپ ارجح است.
• تخلیه تمام مواد از تانک لازم نیست. باقی گذاشتن مقداری فاضلاب با مواد آلی باکتری دار در کف تانک موجب سهولت عمل تصفیه فاضلاب ورودی خواهد شد.

طراحی سپتیک تانک

برای محاسبه حجم سپتیک تانک اطلاع از مقدار فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز در ساختمان ضروری است. برای به دست آوردن مقدار فاضلاب، با توجه به نوع و موقعیت ساختمان و همچنین توجه به آهنگ رشد جمعیت در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده توصیه میشود.

جدول زیر مقدار فاضلاب سرانه را در انواع ساختمان ها نشان میدهد. اعداد ذکر شده در این جدول مربوط به ایالت نیویورک آمریکا است که در مقایسه با سرانه تولید فاضلاب در ایران، بیشتر است ولی میتوان با ضریب اطمینان اضافی از این جدول استفاده کرد.

محاسبه حجم سپتیک تانک

حجم سپتیک تانک بر حسب مقدار فاضلاب تخلیه شده در آن متفاوت و به شرح زیر است:

• اگر حجم فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز تا ۲ مترمکعب باشد، حجم تانک ۳ متر مکعب در نظر گرفته میشود
• اگر حجم فاضلاب ۲ تا ۶ مترمکعب باشد، حجم تانک ۱.۵ برابر حجم فاضلاب محاسبه میشود
• اگر حجم فاضلاب ۶ تا ۶۰ مترمکعب باشد حداقل حجم تانک مطابق منحنی شکل زیر میباشد (محور افقی مقدار فاضلاب تخلیه شده و محور عمودی حجم سپتینک را نشان میدهد) و یا از فرمول زیر استفاده میشود.

V=4500+0.78Q

که در آن Q مقدار فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز در ساختمان است. واحدهای این فرمول بر حسب لیتر میباشد.

• برای حجم فاضلاب بیشتر از ۶۰ تا ۴۰۰ متر مکعب نیز میتوان از فرمول فوق استفاده کرد و برای بیشتر از ۴۰۰ متر مکعب در روز سپتیک تانک مناسب نیست و باید از روش های دیگر مانند حوض های ته نشین دو طبقه استفاده شود

جداول زیر حجم سپتیک تانک را برای منازل مسکونی و دبستان های روزانه بر حسب تعداد افراد شان نشان میدهد.

حوضچه چربی گیر

در ساختمان های مجهز به آشپزخانه بزرگ و در موسساتی که مقدار فاضلاب آشپزخانه زیاد باشد، حوضچه چربی گیر ضروری میباشد. حجم حوضچه چربی گیر ۵ لیتر برای هر نفر کافی است و حداقل حجم قابل قبول نیز ۱۲۰ لیتر میباشد. در شکل زیر یک حوضچه چربی گیر را مشاهده میکنید.

محاسبه قطر لوله های ورودی و خروجی سپتیک تانک

قطر لوله های ورودی و خروجی سپتیک تانک را میتوان با استفاده از واحد مصرف وسایل بهداشتی (DFU) نصب شده  در ساختمان حساب کرد.

حداقل قطر فاضلاب روها، نباید کمتر از ۱۵ سانتی متر و شیب لوله نباید کمتر از ۱ درصد در نظر گرفته شود.

دفع فاضلاب تصفیه شده در سپتیک تانک

آب خروجی از سپتیک تانک را بر حسب نفوذ پذیری زمین به دو طریق دفع میکنند:

• در زمین های با نفوذ پذیری زیاد، ترانشه ای به عمق ۴۵ سانتی متر حفر کرده و فاضلاب تصفیه شده را در آن تخلیه میکنند.
• در زمین های با نفوذ پذیری کم، فاضلاب خروجی از سپتیک تانک را به داخل چاه تخلیه میکنند.

برای مطالعه قسمت دوم طراحی سپتیک تانک کلیک کنید