در این پست برنامه داریم تا یکی از نمونه نقشه های تاسیسات مکانیکی ساختمان را باهم بررسی کنیم. این نقشه ها مربوط به یک ساختمان است و شامل تمامی نقشه های تاسیسات مکانیکی است از جمله، نقشه لوله کشی آب سرد و گرم بهداشتی، نقشه لوله کشی فاضلاب، ونت و آب باران، لوله کشی سیستم گرمایشی، نقشه کانال کشی کولر و دودکش، تاسیسات مکانیکی بام و خرپشته و توضیحات و جزئیات تاسیسات مکانیکی. تمامی این نقشه ها را باهم بررسی میکنیم تا با نقشه های تاسیسات مکانیکی ساختمان مورد تایید نظام مهندسی و بر طبق اصول گفته شده در مباحث مقررات ملی ساختمان میباشد، آشنا شوید. این نقشه ها را در انتهای این مقاله میتوانید دانلود کنید.

دانلود اخرین ویرایش مباحث مقررات ملی ساختمان

این مجموعه نقشه از کانال تلگرام انجمن مهندسان مکانیک به مدیریت مهندس فرشاد سرایی برداشته شده.

روند آماده سازی نقشه های ساختمان

هر ساختمان قبلا از اینکه ساخته شود، میبایستی تاییدیه های شهرداری و نظام مهندسی را دریافت کند. در این مرحله مسئولیت طراحی، نظارت و اجرای بخش های مختلف ساختمان به مهندس های معماری، عمران، مکانیک و برق سپرده میشود. مهندسین طراح نقشه های اجرایی بخش های مختلف ساختمان را با هماهنگی یک دیگر آماده میکنند.

یکی از این نقشه های، نقشه تاسیسات مکانیکی ساختمان است که مهندس مکانیک تاسیسات مورد تایید نظام مهندسی ساختمان، وظیفه دارد آن را آماده کند. در زیر یکی از این نقشه ها را باهم بررسی میکنیم.

بررسی نمونه نقشه تاسیسات مکانیکی ساختمان

همانطور که میبینید در صفحه نخست این نقشه ها، عنوان نقشه، نام طراح، نام مالک و پروژه و اطلاعاتی در مورد دفتر طراحی که این نقشه در آنجا آماده شده است، آورده میشود.

در صفحه دوم، نقشه لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی ساختمان آورده شده است. اولین نکته ای که باید توجه کنید این است که برای تمامی نقشه ها قرار دادن شمال نقشه الزامی میباشد. همچنین زیر هر نقشه مقیاس آن را باید بنویسید.

همانطور که در شکل های زیر میبینید، نقشه طبق همکف از نقشه طبقات اول و دوم جدا ترسیم شده است. زیرا پلان طبقات اول و دوم به صورت یکسان هستند. همچنین در کنار آنها نیز دتایل اجرایی جعبه کنتور آورده شده است. معمولا دتایل های اجرایی که مربوط به یک نقشه خاص هستند در کنار همان نقشه آورده میشود و دتایل های عمومی تر در صفحات انتهایی آورده میشود.

لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی

در نقشه طبقه همکف، مسیر لوله کشی آب از کنتور تا رایزر ساختمان کشیده شده است. ادامه مسیر در نقشه طبقات دیده میشود که تا پکیج ساختمان رفته است و از آنجا برای مصارف بهداشتی مختلف کشیده شده است. نوع خطوط لوله های آب در نقشه معرف کاربری این خطوط است که پیشتر در پست سایزینگ لوله های آبرسانی به صورت کامل معرفی شده اند. همچنین در کنار کلیه خطوط لوله سایز آنها نوشته شده است. در کنار پکیج واحد، مشخصات این پکیج ذکر شده است. همچنین میتوان مشخصات تمامی تجهیزات استفاده شده در ساختمان را در جداولی در یک شیت در انتهای فایل نقشه ها قرار داد. علامت های FE که در همکف در پارکینگ و راه پله و در طبقات بالاتر فقط در راه پله طبقات قرار دارد مخفف Fire Extinguisher یا کپسول آتش نشانی میباشد.

لوله کشی فاضلاب، ونت و آب باران

در صفحه سوم نقشه لوله کشی فاضلاب، ونت و آب باران ترسیم شده است. همانطور که در شکل های زیر میبینید، در پلان همکف و طبقات اول و دوم مسیر لوله های فاضلاب ساختمان از آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام تا چاه های جذبی موجود در حیاط ساختمان ترسیم شده است. همچنین لوله های هواکش و رایزر های ونت و آب باران نیز مشخص شده اند. در نقشه های تاسیسات مکانیکی باید رایزر های ساختمان به صورت جداگانه نیز در فلودیاگرام رایزرهای ساختمان ترسیم شوند که در این مجوعه از نقشه ها دیده نمیشود.

مطابق با نقشه، چاه های آب باران و فاضلاب ساختمان باید از یکدیگر جدا باشند. همچنین اگر برای سرمایش از کولرگازی استفاده شود، درین کولرها به یک رایزر متصل میشوند و به چاه جذبی جداگانه ای باید بریزند. گاها این درین هارا به چاه ارث ساختمان میریزند که رسوبت لازم را داشته باشد. در کنار هر یک از چاه ها حجم و ابعاد چاه آورده شده است و دتایل اجرایی آن نیز به صورت جداگانه در پایین نقشه دیده میشود.

لوله کشی سیستم گرمایشی

در نقشه لوله کشی سیستم گرمایشی، لوله های آب گرم رادیاتور ها از پکیج تا هر کدام از رادیاتور ها یا حوله خشک کن ها دیده میشود. در این نقشه ها نیز مشابه باقی نقشه های تاسیساتی دو مورد حتما باید رعایت شود. اول اینکه نوع خطوط با توجه به کاربری خط به صورت درست انتخاب شود و مورد دوم این که سایز تمامی لوله ها به درستی در کنار خطوط نوشته شود. همچنین در این نقشه ها در کنار هر رادیاتور مشخصات آن نوشته میشود. از جمله ابعاد و ظرفیت حرارتی هر رادیاتور.

همچنین در کنار این نقشه ها، دتایل اجرایی رادیاتور نیز آورده میشود.

کانال کشی کولر آبی و اگزاست ها

در این نقشه جانمایی و اندازه کانال های کولرآبی در این ساختمان مشخص شده اند. همانطور که در تصویر زیر میبینید، در این نقشه جانمایی لوله های اگزاست و دودکش پکیج نیز مشخص شده است.

در نقشه ای که کانال های کولر آبی ترسیم میشود، باید اندازه و سایز کانال ها، ابعاد دریچه های مربوط به هر فضا، میزان هوادهی هر دریچه و محل عبور کانال از سقف را مشخص کرد.

همچنین در مورد اگزاست ها و دودکش ها نیز باید اندازه و یا قطر دودکش و لوله اگزاست، دبی هوای عبوری از آن و هر اطلاعات دیگری که نیاز بئد در نقشه نوشته شود. (مشابه تصویر بالا و پایین)

مطابق تصویر بالا، در نقشه همکف جانمایی لوله های اگزاست پارکینگ مشخص شده اند و ابعاد این دریچه ها نیز نوشته شده است.

در تصویر بالا، که در کنر نقشه های مربوط به کانال کشی کولر آورده میشود، دتایل اجرایی کانال های کولر آبی و نحوه انشعاب گیری از کانال اصلی را نشان میدهد.

نقشه تاسیسات مکانیکی بام و خرپشته

در این نقشه موارد زیر میبایستی ترسیم شود:

• نقشه شیب بندی و یا کروم بندی بام
• جانمایی کولرهای آبی در صورت وجود (یا کندانسور یونیت های کولر گازی)
• جانمایی رایزرهای ونت فاضلاب که تا پشت بام آمده اند
• در برخی نقشه ها جانمایی رایزرها در داکت تاسیساتی نیز آورده میشود

در تصویر زیر، نقشه تاسیسات مکانیکی بام و خرپشته مربوط به ساختمان مورد نظر را میبینید.

در تصاویر بالا، نحوه اجرای کانال قائم و اتصال آن به دیوارهای مجاور،دتایل اجرایی کفشوی بام، جانمایی کولرآبی و نحوه نصب کولرآبی روی پشت بام را میبینید که همگی در نقشه تاسیسات مکانیکی پشت بام جای داده شده اند.

در ادامه این نقشه توضیحات کلی در مورد تاسیسات مکانیکی این ساختمان آورده شده است. در این توضیحات در مورد سیستم لوله کشی و فاضلاب ساختمان، سیستم اطفاء حریق ساختمان، لوله کشی فاضلاب و ونت و آب باران، نقشه سیستم گرمایشی و پکیج و رادیاتور توضیحاتی آورده شده است. در برخی از نقشه های تاسیسات مکانیکی این توضیحات در کنار هر نقشه مربوطه آورده میشود.

در صفحات اخر نیز دتایل های اجرایی توالت فرنگی، دتایل اجرایی توالت ایرانی، دتایل اجرایی ونت و هواکش، دتایل اجرایی فاضلاب تجهیزات و سیستم گرمایشی آورده شده است.

این دتایل ها از نشریه ۱۲۸ ساختمان آورده شده است.

برای دانلود این نقشه با فرمت PDF میتوانید از لینک زیر استفاده کنید.

دانلود نقشه تاسیسات مکانیکی

دانلود