فهرست مطالب
در این مطلب که ادامه اصطلاحات و واژه های مبحث شانزدهم (۱۶) مقررات ملی ساختمان (تاسیسات بهداشتی) است باقی اصلاحات را خدمت شما توضیح خواهیم داد. این واژه ها و اصطلاح ها به صورت کامل و به ترتیب حروف الفبا برای شما آماده شده اند. در این مطلب از حرف “ع” تا “ه” قرار داده شده و باقی حروف در بخش اول این مقاله قرار دارد. این مطلب از بخش واژگان و اصطلاحات کتاب مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان ویرایش ۱۳۹۴ برای شما عزیزان آماده شده است.
تعاریف اصطلاحات و واژه های مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان به ترتیب الفبا
واژه های مبحث شانزدهم مقررات ملی با حروف “ع” و “ف”
علم تخلیه فاضلاب
یک لوله قائم فاضلاب که میتواند برای تخلیه غیرمستقیم فاضلاب خروجی از ماشین رخت شویی یا ماشین ظرفشویی به کار رود و فاضلاب ماشین از طریق شلنگ به آن ریخته شود.
فاصله هوایی
- در لوله کشی توزیع آب، هر فاصله قائم در فضای آزاد و بدون مانع بین لبه پایین دهانه خروجی آب از لوله یا شیر برداشت آب که به مخزن، لوازم بهداشتی یا هر مصرف کننده دیگری آب می رساند، تا لبه سرریز دستگاه دریافت کننده آب، فاصله هوایی نامیده میشود.
- در لوله کشی فاضلاب، هر فاصله قائم در فضای آزاد و بدون مانع بین دهانه خروجی فاضلاب تا لبه سرریز وسیله ای که این فاضلاب در آن میریزد، فاصله هوایی نامیده می شود.
(sewage) فاضلاب
هر نوع فاضلاب که مواد آلی، به صورت معلق یا محلول، داشته باشد.
(waste) فاضلاب
هر نوع فاضلاب خروجی از لوازم بهداشتی و دیگر دستگاه های مصرف کننده آب، بدون فاضلاب توالت یا پیسوار.
فاضلاب بهداشتی
فاضلاب خروجی از لوازم بهداشتی و دیگر مصرف کننده های آب، بدون آب باران، آب های سطحی یا آب های زیرزمینی.
فاضلاب خاکستری
فاضلاب خروجی از وان، زیردوشی، لگن یا ماشین رختشویی که در شبکه لوله کشی آب غیر آشامیدنی داخل همان ساختمان، منحصراً برای شستشوی توالت ها و پیسوار ها، ممکن است مورد استفاده دوباره قرار گیرد.
فشار جریان
فشار آب لوله، قبل از شیر برداشت آب و نزدیک به آن، در حالتی که شیر کاملاً باز باشد.
فشار معکوس
- در لوله کشی توزیع آب، مواردی که بر اثر وجود پمپ، مخزن مرتفع، دیگ آب گرم یا بخار و مانند آن ها، فشاری بیش از فشار شبکه لوله کشی توزیع آب آشامیدنی ایجاد شود و احتمال برگشت جریان و نفوذ آب از یک شبکه لوله کشی آب غیر بهداشتی به داخل شبکه لوله کشی توزیع آب آشامیدنی پیش آید.
- در لوله کشی فاضلاب فشاری، که بر اثر کاهش سرعت جریان فاضلاب یا علت های دیگر، در جهت عکس جریان فاضلاب در داخل لوله، بعد از سیفون نزدیک ترین لوازم بهداشتی، ممکن است بر آب هوابند سیفون وارد شود.
فلاش تانک
وسیله ای است شامل یک مخزن و شیر شناور ورود آب که هر بار با فرمان دستی مقدار پیش بینی شده ای آب، به منظور شستشو، وارد لوازم بهداشتی کند.
فلاش ولو
شیری که هر بار با فرمان دستی مقدار پیش بینی شده ای آب، به منظور شستشو وارد لوازم بهداشتی می کند و با فشار آب یا مکانیسم دیگری به طور خودکار و به تدریج بسته میشود، تا از ایجاد ضربه قوچ جلوگیری شود.
فیتینگ (اتصالات)
اجزایی از لوله کشی که برای تغییر امتداد، گرفتن انشعاب یا تغییر قطر لوله به کار می رود، مانند زانو، سه راه، تبدیل و غیره …
اصطلاحات مبحث شانزدهم مقررات ملی با حروف “ق” و “ک” و “گ”
قابل دسترسی
لوازم بهداشتی، دستگاه های آب و اجزای لوله کشی وقتی « قابل دسترسی » اند که برای دسترسی به آن ها، بازکردن یک دریچه یا جابجایی صفحه حایل یا مانع کافی باشد.
کف شوی آب باران
دریافت کننده آب باران که روی بام نصب می شود و آب باران بام را به لوله قائم آب باران هدایت می کند.
کلکتور
قطعه ای از لوله که محل تجمیع و تقسیم انشعاب ها است.
اتصال به تیرآهن
وسیله ای است که به قسمت زیرین تیرآهن سقف متصل می شود و به منظور خودداری از سوراخ کاری و جوشکاری تیرآهن، برای اتصال آویز به سقف به کار میرود.
گیره لوله قائم
وسیله ای است برای نگاه داشتن لوله قائم در موقعیت معین.
گروه بهداشتی
سرویس بهداشتی که در آن دست کم یک دستشویی، یک توالت و یک دوش نصب شده باشد. گروه بهداشتی ممکن است تعداد بیشتری از لوازم بهداشتی را شامل شود.
واژه های مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان با حرف “ل”
لایی
غلاف محافظی که بین سطح خارجی لوله یا عایق آن و سطح داخلی بست گیره ای ، به منظور حفاظت لوله یا عایق در برابر خوردگی، الکترولیز، محدود کردن مقدار انتقال گرما و یا توزیع بارهای وارده، نصب می شود.
لبه سرریز
لبه سرریز در لوازم بهداشتی و هر دریافت کننده آب، تراز افقی سطحی از آن دستگاه است که وقتی آب از شیر یا لوله در آن بریزد، نمیتواند از آن بالاتر رود و از لبه آن سرریز می کند.
لوازم بهداشتی
لوازمی که در ساختمان یا ملک به طور دائمی یا موقت نصب می شوند و آب را از لوله کشی توزیع آب مصرفی ساختمان دریافت می کنند. فاضلاب خروجی از این لوازم، مستقیم یا غیر مستقیم، به لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان می ریزد. ظروف، مخازن و دستگاه هایی که در تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع به کار می روند و یا به منظور تولید در ساختمان های تجاری و صنعتی نصب می شوند، لوازم بهداشتی محسوب نمیشوند.
لوازم بهداشتی خصوصی
لوازم بهداشتی در خانه ها، آپارتمان ها، حمام یا توالت اتاق خصوصی هتل و متل و در جاهای مشابه که به منظور استفاده یک شخص یا یک خانواده نصب میشوند.
لوازم بهداشتی عمومی
لوازم بهداشتی در توالت های عمومی مدارس، ورزشگاه ها، هتل ها، ایستگاه های راه آهن، فرودگاه ها، ساختمان های اداری، رستوران ها، ساختمان های عمومی، گردش گاه های عمومی و در جاهای مشابه که استفاده از آنها برای عموم آزاد است.
لوله اصلی افقی
لوله اصلی افقی که در پایین ترین قسمت شبکه لوله کشی فاضلاب قرار دارد و فاضلاب ساختمان را که از لوله های قائم یا لوازم بهداشتی پایین ترین طبق در آن میریزد، به خارج از ساختمان هدایت می کند.
لوله تک لایه
لوله ای پلیمری که جداره آن تک لایه باشد.
لوله چند لایه
لوله پلیمری که جداره آن چند لایه باشد. در لوله های چند لایه یکی از لایه ها باید فلزی (عمدتاً آلومینیومی) باشد.
لوله افقی
هر لوله یا فیتینگ (اتصالات) که نسبت به تراز افق زاویه ای کمتر از ۴۵ درجه داشته باشد.
لوله خروجی فاضلاب
لوله ای که فاضلاب خروجی از لوازم بهداشتی یا دیگر مصرف کننده های آب را انتقال میدهد.
لوله خروجی از ساختمان
لوله خروجی از ساختمان (یا ملک) که فاضلاب لوله اصلی افقی ساختمان را به سمت شبکه فاضلاب شهری، دستگاه تصفیه فاضلاب خصوصی، سیستم سپتیک تانک یا هر سیستم دفع، هدایت می کند.
(sewage pipe) لوله فاضلاب
لوله ای که فاضلاب توالت و پیسوار را انتقال دهد.
(waste pipe) لوله فاضلاب
لوله ای که هر گونه فاضلاب خروجی از لوازم بهداشتی، غیر از توالت و پیسوار، را انتقال دهد.
لوله فاضلاب بهداشتی
لوله ای که هر گونه فاضلاب ساختمان، غیر از آب باران یا آب های سطحی، را انتقال دهد.
لوله قائم
هر لوله یا فیتینگ (اتصالات) که نسبت به تراز افق زاویه ۴۵ درجه یا بیشتر داشته باشد.
لوله قائم آب باران در داخل ساختمان
لوله قائم آب باران که در داخل ساختمان نصب میشود و آب باران را به پایین هدایت می کند.
لوله قائم آب باران روی دیوار خارجی
لوله قائم آب باران که روی دیوار خارجی ساختمان نصب میشود و آب باران بام را به پایین هدایت می کند.
لوله قائم فاضلاب
لوله قائمی که فاضلاب را از شاخه های طبقات می گیرد و در پایین ترین طبقه به لوله اصلی افقی فاضلاب منتقل می کند.
لوله قائم هواکش فاضلاب
لوله قائم که لوله های انشعاب هواکش در آن تجمیع می شود و انتهای آن به هوای آزاد ختم می شود. لوله قائم ونت فاضلاب فقط به منظور هواکش فاضلاب به کار می رود.
لوله یا فیتینگ بدون سرب
لوله یا فیتینگ (اتصالات) فلزی که میزان سرب آن بیش از ۸ درصد مواد متشکله آن نباشد.
واژه های مبحث شانزدهم با حرف “م” و “و”
مانع برگشت جریان
هر وسیله یا شیری که از برگشت جریان به شبکه لوله کشی آب آشامیدنی جلوگیری کند.
مانع برگشت جریان از نوع شیر اطمینان اختلاف فشار بین دو شیر یک طرفه
این وسیله شامل دو عدد شیر یک طرفه مورد تأیید است که در فاصله بین آنها یک شیر اطمینان اختلاف فشار نصب شده است. دو طرف این وسیله شیر قطع و وصل و بین دو شیر یک طرفه شیرهای برداشت برای آزمایش نصب می شود. وقتی فشار بین دو شیر یک طرفه بیشتر از فشار آب بالا دست (ورود آب) باشد، شیر اطمینان باز میکند و مقداری آب خارج می شود و فشار کاهش می یابد و مانع برگشت جریان آب به شبکه لوله کشی توزیع آب آشامیدنی می شود.
مکش سیفونی
- در لوله کشی توزیع آب، برگشت جریان از آبی که معمولاً آلوده تلقی میشود، به شبکه لوله کشی آب آشامیدنی، بر اثر کاهش فشار این شبکه به کمتر از فشار هوای آزاد. ورود آب آلوده ممکن است از لوازم بهداشتی، استخر، مخازن آب و موارد مشابهی باشد که از شبکه لوله کشی آب آشامیدنی تغذیه می شوند.
- در لوله کشی فاضلاب، ایجاد خلاء بر اثر حرکت جریان فاضلاب یا هر علت دیگر که ممکن است بر آب هوابند سیفون نزدیک ترین لوازم بهداشتی اثر بگذارد و آب داخل سیفون را خالی کند.
مورد تایید
مورد تأیید مسئول امور ساختمان در شهرداری یا هر مقام قانونی ذی ربط.
مهار
وسیله ای است برای ثابت نگه داشتن لوله در یک نقطه، هم از نظر موقعیت و هم از نظر جهت، در شرایط دمای معین و بارهای وارده.
واحد D.F.U (Drain Fixture Unit)
واحدی است برای اندازه گیری مقدار جریان فاضلاب D.F.U در لوله کشی فاضلاب داخل ساختمان، تابع حجم فاضلاب آن، طول مدت D.F.U لوازم بهداشتی مختلف. در هر یک از لوازم بهداشتی، مقدار زمان یکبار تخلیه آب آن و فاصله زمانی متوسط بین دو بار ریزش پیاپی آب در آن است.
واحد S.F.U (Supply Fixture Unit)
واحدی است برای اندازه گیری و محاسبه مقدار S.F.U در لوله کشی توزیع آب مصرفی ساختمان، تابع حجم آب S.F.U مصرف آب در لوازم بهداشتی مختلف. در هر یک از لوازم بهداشتی، مقدار مصرفی، طول مدت زمان یکبار مصرف (باز ماندن شیر) و فاصله زمانی متوسط بین دو بار باز شدن پیاپی شیر است.
واژه های مبحث شانزدهم با حرف “ه”
هادی لوله
وسیله ای است که حرکت لوله را فقط در امتداد معینی امکان پذیر می سازد.
هوابند سیفون
فاصله قائم بین کف نقطه ریزش آب از سیفون به داخل شاخه افقی لوله فاضلاب و سقف لوله سیفون در پایین ترین قسمت آن، طبق شکل زیر:
هواکش تر
لوله هواکشی که برای انتقال فاضلاب هم مورد استفاده قرارگیرد.
هواکش جداگانه
لوله ای که هواکش سیفون یکی از لوازم بهداشتی است. این لوله در تراز بالاتر از آن دستگاه به شبکه لوله کشی هواکش متصل می شود، یا جداگانه تا خارج از ساختمان ادامه می یابد.
هواکش حلقوی
یک شاخه افقی هواکش که به امتداد لوله قائم فاضلاب متصل میشود.
هواکش حوضچه فاضلاب
لوله هواکشی که از حوضچه یا چاهک فاضلاب، یا لوازم بهداشتی مشابه، جداگانه به خارج از ساختمان تا هوای آزاد ادامه یابد.
هواکش قائم
هر لوله هواکش قائم که به منظور جریان هوا از هر قسمت شبکه لوله کشی فاضلاب به خارج یا از خارج به آن، طرح و نصب شود.
هواکش کمکی
هواکشی که اجازه میدهد جریان هوای بیشتری بین لوله کشی فاضلاب و لوله کشی هواکش برقرار شود.
هواکش کمکی اصلی
یک لوله که از لوله قائم فاضلاب به لوله هواکش قائم، به منظور جلوگیری از تغییرات فشار در لوله قائم فاضلاب، متصل می شود. شیب این لوله به سمت لوله قائم فاضلاب است.
هواکش لوله قائم فاضلاب
ادامه لوله فاضلاب به سمت بام پس از بالاترین اتصال شاخه افقی فاضلاب. این قسمت از لوله قائم فقط به عنوان هواکش کار میکند.
هواکش مداری
یک شاخه هواکش است که برای دو تا حداکثر هشت سیفون لوازم بهداشتی نصب می شود. این شاخه از خروجی سیفون بالادست ترین لوازم بهداشتی آغاز و به لوله قائم هواکش متصل می شود.
هواکش مشترک
هواکشی که برای دو عدد از لوازم بهداشتی به طور مشترک به کار رود که معمولاً مجاور هم یا پشت به پشت هم و در یک طبقه ساختمان قرار دارند.
